Hoogleraar cognitieve psychologie Stefan van der Stigchel verklaart hoe Corona ervoor heeft gezorgd dat ons brein momenteel uitgeput is:
Door de Coronacrisis gaan veel bedrijven momenteel door een zware tijd. Maar ook voor veel individuen eist het zijn tol. Als we onze kenniseconomie op een duurzame manier terug willen brengen naar het oude niveau, moeten we het bespreekbaar maken dat mensen mentaal even op kunnen zijn. Managers zullen zich moeten realiseren dat iedere werknemer anders is, en dat de Coronacrisis bij veel mensen een mentale tol heeft geëist, waardoor de batterij even op is. Het goede nieuws: er is wel wat aan te doen.
De afgelopen maanden zijn onze normale routines verstoord: werk, thuis en school liepen in elkaar over. We waren continu aan het improviseren en videobellen en velen maakten zich zorgen om de toekomst. Werknemers met jonge kinderen probeerden de hele dag te multitasken met het combineren van thuisonderwijs met werken, en velen ervoeren waarom een inspirerende werkplek de moeite waard is om naar kantoor te gaan. Het blijkt toch niet zo ideaal om wekenlang zonder de fysieke nabijheid van collega’s op dezelfde plek te moeten werken als waar je normaal ontspant. Kortom: voor de concentratie (en daarmee de productiviteit) waren de afgelopen weken ronduit problematisch.
Om eerlijk te zijn: de omstandigheden voor geconcentreerd werken in de tijd vóór de Corona-crisis waren ook niet ideaal. Veel werknemers zaten in de jungle van de kantoortuin en werden de hele dag overspoeld met belletjes, mailtjes, appjes en langslopende collega’s. Mentale vermoeidheid, gillende deadlines, stress door de continue stroom van informatie en afleiding zorgden voor een chronisch gebrek aan concentratie.
Maar nu we langzaam maar zeker terugkeren naar kantoor, hebben we een kans om het beste van de twee werelden met elkaar te combineren. Wie thuis kon werken, heeft immers ook ervaren hoe fijn het is om je eigen ritme te kunnen bepalen. Hoe goed het werkt om de keuze te hebben om tussen twee belletjes door even op de racefiets te stappen voor een mooie tocht. Het zou zonde zijn als de terugkeer naar kantoor betekent dat we onszelf weer opsluiten in de kantoren en die flexibiliteit verliezen. De managers van Nederland spelen een cruciale factor in deze stap: zij zullen zich moeten realiseren dat elke werknemer behoefte heeft aan een werksituatie die past bij zijn of haar individuele ‘cognitief profiel’.
Elk brein is namelijk anders en de gemiddelde werknemer bestaat niet. Waarbij de een prima gedijt in het rumoer van de kantoortuin, wordt een ander al afgeleid door het ratelen van een printer. Er bestaat niet zoiets als de ideale werkplek, er zijn nu eenmaal grote verschillen in hoe iemand zich optimaal kan concentreren en het is hoog tijd dat organisaties daar rekening mee gaan houden. (Hier gaan de meeste boeken over productiviteit overigens ook de mist in: ze gaan ervan uit dat ieder brein hetzelfde is en komen met concrete optimale werkschema’s – die voor veel mensen gewoon niet werken).
Er is echter één eigenschap van ons brein waarvoor waarschijnlijk minder individuele verschillen bestaan: de batterij is nu even op. De afgelopen periode was voor veel mensen erg ingewikkeld en stressvol. Het is daardoor niet verstandig nu te verwachten dat men direct weer volle bak aan de slag kan. Veel medewerkers zijn de afgelopen weken waarschijnlijk grotendeels op adrenaline doorgekomen en daar zullen we van moeten herstellen. Als iets belangrijk is voor goede concentratie is het accepteren dat het soms niet lukt. Het is heel goed mogelijk dat je door het minste geringste al afgeleid zult zijn wanneer je weer achter je bureau zit. Dat is logisch: het brein heeft tijd nodig om te herstellen van deze heftige periode. Gun jezelf, je werknemers en je collega’s dan ook de tijd om de batterij weer op te laden (en als je praktische, wetenschappelijk onderbouwde tips nodig hebt voor hoe je dat kunt doen; lees mijn boek Grip op je aandacht). Pas dan kunnen we ons weer optimaal concentreren, of dat nou thuis is of op het kantoor.
Wil je weten hoe je je brein weer kan opladen? Vind alle superpraktische en wetenschappelijk onderbouwde tips in Grip op je aandacht van Stefan van der Stigchel.
Webinar of event met Stefan van der Stigchel als spreker organiseren? Mail info@mavenatwork.com voor meer informatie.
Hoe werkt aandacht? En hoe krijg je grip op je aandacht?
Het is tegenwoordig moeilijker dan ooit om je langer dan een paar minuten onafgebroken te concentreren. Is dat een probleem? Ja, want soms is aandacht bij wat je doet een zaak van leven of dood. Maar zelfs als het dat niet is, is concentratie onmisbaar om creatief en productief te kunnen werken.
In zijn keynote "Concentratie: gefocust blijven in tijden van afleiding" laat Stefan zien hoe we informatie verwerken, waarom we zoveel meer zien dan we denken en welke gevolgen dat heeft voor ons dagelijks leven. Hij maakt duidelijk hoe we ons werkgeheugen soms verkeerd gebruiken en waarom sommige dingen wel opvallen en andere totaal niet. Hij beschrijft verschillende technieken waarmee je aandacht kunt sturen en hoe aandachtsarchitecten (zoals reclamemakers, ontwerpers van vliegvelden en websitebouwers) die inzetten in ons voor- en nadeel. Hij deelt de nieuwste inzichten over aandacht en concentratie en geeft technieken waarmee je je concentratie langer vast kunt houden.
Stefan van der Stigchel is hoogleraar cognitieve psychologie aan de afdeling Experimentele Psychologie van de Universiteit Utrecht. Ook is hij hoofdonderzoeker van de onderzoeksgroep AttentionLab, dat onderzoekt hoe aandacht en visueel bewustzijn onze perceptie van de wereld beïnvloeden. Hij is auteur van de boeken Zo werkt aandacht, Concentratie, Grip op je aandacht en Beter leren kijken. Zijn werk werd in vele landen vertaald en in het Engels uitgegeven door MIT Press. Van der Stigchel geeft regelmatig workshops, trainingen en keynotes bij bedrijven en organisaties.